Nhà tài trợ

ICCO
mcknight
CC
BROT

Trải nghiệm văn hóa

Đánh thức tiềm năng du lịch sinh thái - văn hóa Y Tý

  • Tình cờ đến Y Tý trong một chuyến công tác hỗ trợ và tư vấn chương trình giao đất giao rừng cho cộng đồng dân tộc Dzao Đỏ huyện Bát Xát,  tỉnh Lào Cai, chúng tôi thực sự bất ngờ trước vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc. Càng vào sâu các thôn bản, chúng tôi càng cảm nhận các giá trị văn hoá truyền thống và tài sản thiên nhiên ban tặng cho người dân sống trọn đời với núi rừng thân yêu.
    Ở vị trí cao trên 2000m so với mặt biển, nơi đây được gọi với một biệt danh đặc biệt "Biển mây Y Tý",  những biển mây lượn vờn quanh triền núi như muốn khoe mình với con người. Vẻ đẹp huyền ảo này tạo nên một sự khác biệt không thể có được ở các vùng miền núi khác của Việt Nam, ngay cả ở Sa Pa và Bắc Hà ở Lào Cai. Và dịch vụ du lịch nơi đây chưa chạm đến.
    Y Tí là một xã vùng cao, có trên 50% là người Hà Nhì, còn lại là dân tộc H’mong, nơi không nhiều người biết nói tiếng Kinh. Hiện tại có lác đác một vài nhà nghỉ của dân nhưng khách chưa nhiều, chỉ có một số thanh niên phượt đến và nghỉ lại qua đêm.
    Cô bé trong đoàn chúng tôi thử tra “Google” về Y Tý. Chỉ sau chưa đầy nửa phút, có đến hàng trăm nghìn kết quả gửi về tán dương cảnh đẹp, văn hoá bản địa và kinh nghiệm “phượt”. Thực sự đây là một nơi đầy bí ẩn cho một chuyến trải nghiệm đầy ý nghĩa và giáo dục về trách nhiệm xã hội.
    Du lịch thân thiện với môi trường, mang lại lợi ích bền vững cho địa phương, lấy người dân làm trung tâm là một chiến lược cần hành động. Tài nguyên thiên nhiên và văn hoá bản địa là tài sản của người dân phải được tôn trọng và bảo vệ. Đó là những cánh rừng tự nhiên đại ngàn cây cổ thụ, những khu rừng thiêng, những câu chuyện đời thường về ý nghĩa giá trị văn hoá bản địa trong lao động sản xuất, trong đời sống tâm linh, trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của đồng bào gắn với tài nguyên đất, rừng. Tất cả đều hoà quyện vào thiên nhiên tạo nên một nền văn hoá riêng biệt, toả sắc nhắc nhở con người cần phải biết yêu quý núi rừng, trân trọng và nuôi dưỡng những giá trị của thiên nhiên ban tặng. Đó là những hệ giá trị thực tiễn thôi thúc chúng tôi từng ngày: phải làm thật nhiều, thật nhiều hơn nữa để gìn giữ và phát triển nền văn hoá núi rừng của thôn bản trong bối cảnh hiện đại hoá và công nghiệp hoá toàn cầu.
    Chúng tôi có được cơ hội làm việc với chính quyền xã Y Tý và thật bất ngờ, các lãnh đạo địa phương đã sẵn sàng đồng hành với người dân phát triển du lịch tạo nguồn thu nhập ổn đinh, đồng thời bảo vệ môi trường và các giá trị văn hoá bản địa. Từ đây, chúng tôi tổ chức nhiều cuộc thảo luận về một trải nghiệm văn hoá các dân tộc thiểu số. Y Tý là điểm đầu tiên được xây dựng thí điểm với một mong muốn đưa lại niềm hạnh phúc bất ngờ cho các du khách biết trân trọng thiên nhiên và giá trị văn hoá truyền thống. Chúng tôi đã tổ chức thí điểm các chuyến trải nghiệm và kết quả cho thấy số lượng du khách từ thanh, thiếu niên đến trung niên cứ tăng dần. Họ truyền miệng, một đòn mười nên ngày càng có nhiều người biết đến Y Tý hơn.
    Song hành với trải nghiệm ở Y Tý, chúng tôi hỗ trợ cộng đồng người Dzao Đỏ ở bản Sải Duồn, xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát một mô hình: “Bảo tồn và Phát triển Tắm Cây thuốc Truyền thống của dân tộc Dzao Đỏ”. Đây là hoạt động dịch vụ do cộng đồng người Dzao Đỏ thực hiện dựa trên văn hoá truyền thống bản địa, nhằm tạo ra thu nhập ổn định, đồng thời gắn với việc quản lý và bảo vệ rừng cộng đồng dựa vào luật tục. Mô hình này trở thành một phần không thể thiếu trong chuyến trải nghiệm văn hoá dân tộc Hà Nhì tại Y Tý.
    Thật tự hào vì chúng tôi đóng góp một hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa giáo dục thông qua các chuyển trải nghiệm văn hoá dân tộc.  Tuy nhiên, muốn duy trì và phát triển bền vững văn hoá truyền thống gắn với tài nguyên đất, rừng cần có sự đóng góp của tất cả mọi người đến với Y Tý, góp phần cải thiện đời sống của bà con vùng cao đang gặp nhiều khó khăn, nhưng ngày đêm gìn giữ tài nguyên rừng vì một môi trường trong lành, không ô nhiễm cho hàng triệu người dân sống ở miền xuôi được yên lành.
    Chúc cho Y Tý ngày càng đẹp thêm để chào đón các du khách trong và ngoài nước đến chiêm ngưỡng.